Ο ερχομός του παιδιού στη ζωή αποτελεί σίγουρα από τις πιο ευτυχισμένες στιγμές για τον κάθε γονιό. Μέρα με τη μέρα η ανάπτυξη του παιδιού περνάει από διάφορες φάσεις και φυσικά όλο το ενδιαφέρον και η προσοχή των γονιών συγκεντρώνεται γύρω από αυτό.

Η μέρα όμως που σίγουρα κάθε γονιός νιώθει περηφάνεια , είναι όταν το παιδάκι του αρχίζει να αρθρώνει τις πρώτες του λεξούλες! Έτσι από εκείνες τις μέρες και μετά, ξεκινάει το θαύμα του λόγου και της επικοινωνίας!!!

Ο τρόπος και ο χρόνος της λεκτικής ανάπτυξης διαφέρουν από παιδί σε παιδί.

Παράγοντες όπως:  –  Το περιβάλλον στο οποίο ζει το παιδί .

• Η ικανότητα να ακούει καθαρά τους ήχους.
• Η βλεμματική επαφή

αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί η επικοινωνία , η ομιλία και ο λόγος του παιδιού.

Στην ηλικία έως 2 ετών το λεξιλόγιο ενδεχομένως να περιλαμβάνει έως και 300 λέξεις (πολλές φορές χωρίς τη σωστή άρθρωση) που σχετίζονται με :

• Ονόματα  και πρόσωπα που έχουν σχέση με το παιδί.
• Λέξεις κοινωνικής συμπεριφοράς (γεια, αντίο)
• Αντικείμενα , ζώα.
• Ενέργειες (πάμε, έλα, φύγε, μαμ, νάνι )
• Επιρρήματα ( εδώ)
• Προσδιορισμούς (αυτό) .
• Μιλάει με τηλεγραφικές προτάσεις των 2 λέξεων.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι το λεξιλόγιο του είναι πάντα πιο περιορισμένο από τον αριθμό των λέξεων που καταλαβαίνει.

Στην ηλικία 2-3 ετών το λεξιλόγιό του συνεχίζει βελτιώνεται καθώς:

• Υπακούει σε απλές εντολές.
• Δείχνει λίγα βασικά μέρη του σώματός του.
• Δείχνει αντικείμενα ή και εικόνες σε βιβλίο.
• Μαθαίνει να συζητάει. (μικρούς και απλούς διαλόγους)
• Απαντάει σε απλές ερωτήσεις.
• Διηγείται γεγονότα του παρόντος.

Στην ηλικία 3-4 ετών:

• Ονομάζει περισσότερα ζώα και αντικείμενα
• Ακούει τα αγαπημένα του παραμύθια
• Εκτελεί διπλές εντολές
• Κατανοεί αντίθετες έννοιες όπως: πάνω – κάτω, μέσα – έξω, εμπρός – πίσω, μικρό – μεγάλο.
• Απαντάει σε απλές ερωτήσεις (ποιος, πού, πότε, γιατί)
• Σας ακούει όταν το καλείται από το άλλο δωμάτιο
• Βελτιώνεται η διαδικασία της επικοινωνίας με τους άλλους (η συζήτηση)

Στην ηλικία 3-5 ετών:

• Κάνει προτάσεις (8 και παραπάνω λέξεις) και διηγείται ιστορίες.
• Έχει πλούσιο λεξιλόγιο
• Ακούει προσεχτικά την ιστορία που του λέτε και ρωτάει για κάτι που θέλει να μάθει.
• Κατανοεί σχεδόν όλα όσα λέγονται στο σπίτι, στο σχολείο.
• Μπορεί να αναφερθεί σε γεγονότα του παρελθόντος.
• Μπορεί και αναφέρεται και στο μέλλον.

Φυσικά , το κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό στην ανάπτυξη του λόγου του. Σε μερικά παιδιά η γλώσσα του «τρέχει» και «λύνεται» πιο εύκολα ενώ σε άλλα καθυστερεί. Το κάθε παιδί θέλει λιγάκι το χρόνο του. Άλλωστε και τα μήλα στο δέντρο δεν ωριμάζουν την ίδια μέρα!!!

Τι πρέπει να κάνετε για να βοηθήσετε και να ενθαρρύνετε το παιδί σας να μιλήσει;

• Μιλάτε του αργά, καθαρά με φωνή ήρεμη και χρωματισμένη για να προσελκύετε την προσοχή και το ενδιαφέρον του.
• Κλείνετε την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο όταν αναζητάτε την προσοχή του διότι όταν ακούει ήχους άλλων πηγών , δεν συγκεντρώνεται σε όσα του λέτε.
• Όταν το παιδί σας αρχίσει να μιλάει είναι φυσικό να μην αρθρώνει σωστά με μιας τις λέξεις. Γι’ αυτό μην του κάνετε παρατηρήσεις αλλά ξαναπείτε τη λέξη αμέσως ήρεμα και καθαρά.
• Ενθαρρύνετέ το στην προσπάθεια του να εκφραστεί και ας μην καταλαβαίνετε τι σας λέει.
• Ακούστε αυτά που σας λέει. Κοιτάξτε το στα μάτια όταν σας μιλάει για να καταλάβετε τι θέλει να σας πει από τα συμφραζόμενα , τη στάση του σώματος και τις μιμήσεις του και στη συνέχεια να μπορέσετε να το ρωτήσετε π.χ. Αλήθεια!  Σοβαρά! Με αυτό τον τρόπο παροτρύνετε και σας απαντάει αλλά και δίνετε την  ευκαιρία για την συνέχιση της συζήτησης.
• Μην διακόπτετε το παιδί όταν προσπαθεί να σας πει κάτι για να το διορθώσετε. Τα παιδιά στην περίοδο εξέλιξης του λόγου τους χρειάζονται χρόνο για στολίσουν τις σκέψεις του με τις κατάλληλες λέξεις. Αν το παιδί νιώσει ότι το πιέζετε να βιαστεί να τα πει γρήγορα  , τότε θα νιώσει τον λόγο του σαν αποτυχία και θα αποτελέσει  μια κακή εμπειρία γι’ αυτό και κατά συνέπεια δεν θα επιδιώκει τη συζήτηση με άλλους!!!
• Παίξτε με το μικρό σας. Το παιχνίδι είναι επένδυση στη , συναισθηματική , λεκτική και ψυχική  ανάπτυξη του παιδιού. Με το παιχνίδι μπορείτε να ενθαρρύνετε να μιμείται και να επαναλαμβάνει λεξούλες μετά από εσάς. Έτσι εάν εντάξετε το παιχνίδι καθημερινά ( έστω και 15 λεπτά)  μαζί σας, θα διαπιστώσετε πόσο θάρρος παίρνει το παιδί, πόσο θα βελτιώνεται το λεξιλόγιό του και φυσικά η αυτοπεποίθηση του στην ομιλία.
• Διηγηθείτε του παραστατικά ιστοριούλες. Έτσι με αυτόν τον τρόπο βελτιώνεται το λεξιλόγιό του και αντιλαμβάνεται τη σειρά των λέξεων στο λόγο.
• Καθώς μεγαλώνει , κουβεντιάστε για θέματα που το ενδιαφέρουν. Έτσι σας προσέχει περισσότερο.
• Δείξτε ενθουσιασμό και επαινέστε το όταν προσπαθεί να σας διηγηθεί κάτι ή όταν χρησιμοποιεί νέες λέξεις.
• Μην το βομβαρδίζετε με απανωτές ερωτήσεις. Κουράζεται και αποφεύγει να συζητήσει.
• Διαβάστε του εικονογραφημένα παραμύθια με ιστορίες και ήρωες του δικού του ενδιαφέροντος. Έτσι συγκεντρώνεται , βελτιώνεται ο λεκτικός του θησαυρός, αντιλαμβάνεται τη σειρά των γεγονότων και φυσικά βοηθάει τη συναισθηματική του ανάπτυξη.
• Περιορίστε   την τηλεόραση , τα τάμπλετ και τα κινητά (φυσικά όλα χρειάζονται αλλά με μέτρο σε όλες τις ηλικίες) και παροτρύνετέ το να παίξει με τα παιχνίδια του. Και έτσι να ενισχυθεί το συμβολικό παιχνίδι κάτι που βοηθάει πάρα πολύ την εξέλιξη του λόγου.
• Περιορίστε τη χρήση πιπίλας! Άλλωστε με βουλωμένο στόμα το παιδί δεν μιλάει!
• Μην συνεχίζετε να πολτοποιείτε τις τροφές σε μεγαλύτερες ηλικίες (εκτός και αν υπάρχουν δυσκολίες στη κατάποση όπου και  πρέπει να συμβουλευτείτε έναν λογοθεραπευτή) μόνο και μόνο να φάει γρήγορα .
• Δώστε του χρόνο να μασήσει ήρεμα και σωστά για να αναπτυχθεί σωστά ο μηχανισμός μάσησης και κατάποσης όπου και βοηθάει και στην εξέλιξη του λόγου και της ομιλίας.
• Διδάξτε το από μικρή ηλικία το βούρτσισμα των δοντιών διότι πέρα της υγιεινής των δοντιών, οι αντανακλαστικές προστατευτικές κινήσεις της γλώσσας κατά την διάρκεια του βουρτσίσματος, βοηθάνε στις αρθρωτικές κινήσεις της γλώσσας.

ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ:

Ο λόγος είναι τέχνη! Επομένως μαθαίνεται, και καλλιεργείται με υπομονή , επιμονή αγάπη και μεράκι!!!!